Điểm mới thứ nhất là năm nay ĐHQGHN tuyển sinh đào tạo chất lượng cao ngành Ngôn ngữ tiếng Nhật, tiếng Trung và tiếng Pháp (Trường ĐH Ngoại ngữ); tuyển mới ngành Quản trị Văn phòng (Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn).

Điểm mới thứ hai là đổi mới tuyển sinh: sau khi trúng tuyển ở kỳ thi 3 chung, ĐHQGHN sẽ áp dụng phương pháp sử dụng bài thi đánh giá năng lực để tuyển các em vào học các hệ chất lượng cao, tài năng, các chương trình tiên tiến, các chương trình nhiệm vụ chiến lược (theo chuẩn quốc tế, giảng dạy và học tập bằng tiếng Anh theo chương trình đào tạo tiên tiến của nước ngoài). Với các em đăng ký học các chương trình nhiệm vụ chiến lược sẽ có thêm bài kiểm tra trình độ, năng lực ngoại ngữ.

ĐHQGHN đang có lộ trình để đổi mới tuyển sinh bậc đại học một cách căn bản và toàn diện vào năm 2015. Theo lộ trình này, năm 2015, ĐHQGHN sẽ tổ chức đánh giá năng lực làm nhiều đợt, tạo điều kiện cho thí sinh làm bài thi này trước kỳ thi 3 chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bên cạnh bài thi đánh giá năng lực sẽ có bài thi chuyên biệt phù hợp với yêu cầu của từng ngành đào tạo. Về nguyên tắc, thí sinh có thể sẽ được xét trúng tuyển vào ĐHQGHN trước kỳ thi 3 chung của Bộ.

Để thu hút thí sinh giỏi, bên cạnh đào tạo theo hệ chuẩn, ĐHQGHN còn chủ động và sáng tạo, triển khai nhiều chương trình đào tạo như các chương trình chất lượng cao, các chương trình đào tạo cử nhân khoa học tài năng, các chương trình tiên tiến, các chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế (còn gọi là đào tạo theo nhiệm vụ chiến lược). Hiện nay, quy mô sinh viên các hệ này đã đạt 18,7% so với tổng quy mô sinh viên chính quy và dự kiến đạt 20% vào năm 2015. Các chương trình đào tạo tài năng, đạt chuẩn quốc tế, tiên tiến đều do các giáo sư nước ngoài và giảng viên giỏi trong nước giảng dạy bằng tiếng Anh và hướng dẫn NCKH. Ngoài kiến thức và kỹ năng chuyên môn đạt trình độ quốc tế, sinh viên được ưu tiên hỗ trợ kinh phí học tiếng Anh tập trung 1 năm tại Trường ĐH Ngoại ngữ để đạt trình độ C1 (tương đương 6.0 IELTS) và có cơ hội nâng cao trình độ tiếng Anh ở nước ngoài trong thời gian hè. Sinh viên có kết quả học tập tốt sẽ có cơ hội được nhận học bổng toàn phần hoặc bán phần của chương trình và học bổng của các doanh nghiệp, các tổ chức tài trợ, có cơ hội được đi đào tạo ở nước ngoài. ĐHQGHN đã ký kết hợp tác, trao đổi giảng viên và sinh viên với trên 200 trường đại học có uy tín trên thế giới.

Thế mạnh của ĐHQGHN là đào tạo nhân tài. Chiến lược của ĐHQGHN là phát triển theo mô hình đại học nghiên cứu tiên tiến, thực hiện đào tạo qua nghiên cứu và nghiên cứu khoa học để hội nhập quốc tế, tiếp cận đỉnh cao của khoa học và tri thức, trên cơ sở đó thực hiện sứ mệnh đào tạo chất lượng cao, trình độ cao. Hiện nay, một số sinh viên xuất sắc của ĐHQGHN đã có những kết quả nghiên cứu được công bố trên các tạp chí quốc tế có trong danh mục ISI có uy tín. Trên 50% NCS của các ngành KHTN-CN đã có công bố quốc tế. Một số ngành như Toán học, Vật lý, Hóa học, Cơ học Kỹ thuật, chất lượng đào tạo và nghiên cứu bậc tiến sĩ không thua kém nước ngoài: mỗi NCS ngành Vật liệu và Linh kiện nano đều có ít nhất 2 bài được công bố trên các tạp chí khoa học thuộc hệ thống tạp chí ISI; ngành Cơ học Kỹ thuật mới đào tạo NCS nhưng em nào cũng có bài đăng trên tạp chí quốc tế ISI, cá biệt có em đặc biệt xuất sắc, mới là NCS năm đầu đã có 8 bài báo công bố trên tạp chí quốc tế ISI. Đây là kết quả của truyền thống gắn kết đào tạo với nghiên cứu và xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh trong ĐHQGHN. Các em sinh viên theo học ở ĐHQGHN được tiếp xúc với thầy giỏi, môi trường học tập, nghiên cứu tốt, có nhiều cơ hội để trưởng thành và thành tài, theo tôi đó chính là sức thu hút lớn nhất của ĐHQGHN với các thí sinh.

Điểm mới, thu hút sinh viên là những năm gần đây, ĐHQGHN tạo cho sinh viên cơ hội được học cùng lúc hai chương trình đào tạo (bằng kép). Hết năm thứ nhất nếu đạt điểm trung bình từ 2.5 trở lên, sinh viên có thể đăng ký để học thêm bằng chính quy của ngành khác ở trong cùng đơn vị đào tạo hoặc ở các đơn vị đào tạo khác trong ĐHQGHN, khi ra trường được cấp 2 bằng đại học chính quy trong thời gian tối đa 6 năm. Ví dụ, sinh viên của Trường ĐH Kinh tế có thể học thêm bằng cử nhân Luật, cử nhân Ngoại ngữ; sinh viên Kỹ sư Cơ kỹ thuật có thể học thêm bằng cử nhân CNTT, sinh viên ngành Sử có thể học thêm bằng cử nhân Quan hệ quốc tế,…Hiện nay, ĐHQGHN có 57 chương trình đào tạo bằng kép như vậy, cho phép sinh viên được tích lũy các môn chung của hai chương trình đào tạo. Đây là thế mạnh liên thông, liên kết, đa ngành, đa lĩnh vực của ĐHQGHN.

ĐHQGHN có rất nhiều cơ hội về học bổng cho sinh viên, đặc biệt là tài trợ của các doanh nghiệp cho các sinh viên giỏi, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn; chương trình vay vốn không lãi suất cho sinh viên,… Nhiều ngành như CNTT, Cơ điện tử, hầu như 100% sinh viên ra trường có việc làm ngay. Trong quá trình học tập, bên cạnh ngoại ngữ và tin học, sinh viên được hỗ trợ đào tạo các kỹ năng mềm. Triết lý của ĐHQGHN là đào tạo nhân tài, đào tạo cho các em sinh viên không chỉ có đầy đủ kiến thức, phẩm chất, kỹ năng, mà còn đặc biệt chú trọng phát triển tầm nhìn, phương pháp tiếp cận để nhận biết và giải quyết vấn đề, trang bị cho các em tư duy khoa học và bản lĩnh để không chỉ ra trường có việc làm ngay, mà còn để sáng nghiệp.

Và một điều quan trọng nhất là các em sinh viên được kế thừa truyền thống trên 100 năm xây dựng và phát triển của ĐHQGHN. Nhiều chính trị gia, nhiều nhà hoạt động chính trị xã hội, nhiều nhà khoa học xuất sắc nổi tiếng ở trong và ngoài nước là cựu sinh viên của Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội (nay là ĐHQGHN). Trong số các cựu sinh viên đó có Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị, GS. Ngô Bảo Châu cùng nhiều tên tuổi đi vào lịch sử như Lê Anh Xuân, Nguyễn Văn Thạc,…

Trước hết đó là các điều kiện tốt đảm bảo ăn ở, sinh hoạt và học tập cho các em sinh viên. ĐHQGHN có ký túc xá (KTX) được trang bị khá hiện đại với 4000 chỗ ở và mỗi năm dành khoảng 1000 chỗ cho sinh viên mới; tất cả đã được nâng cấp thành phòng khép kín, 80% phòng ở được lắp đặt bình nước nóng; 100% phòng ở được trang bị điện thoại, dịch vụ Internet và wifi; KTX có khu dịch vụ, thư viện, khu tiếp khách, có nhà khách cho sinh viên và chuyên gia nước ngoài đến học tập, trao đổi, làm việc; an ninh trật tự, vệ sinh môi trường trong KTX được quản lý tốt, an toàn.

Tiếp đến là Trung tâm Thông tin Thư viện của ĐHQGHN với hệ thống học liệu đa dạng, phong phú và khả năng đáp ứng truy cập khai thác dữ liệu của các nhà xuất bản danh tiếng như Springer, Elsevier,... cho tất cả mọi đối tượng và hệ thống các PTN khá đầy đủ, phong phú. Hiện nay ĐHQGHN có trên 60 PTN hiện đại, trong đó có PTN trọng điểm quốc gia về Enzym-Protein, PTN Hóa dược, PTN Micro-nano,...

Chỉ tiêu tuyển sinh năm 2014 của ĐHQGHN là 5.660, tăng khoảng 5% so với năm 2013 (ĐHQGHN xây dựng theo mô hình đại học nghiên cứu tiên tiến, chỉ cấp chỉ tiêu thêm ở bậc đại học cho các ngành mới, tăng quy mô đào tạo sau đại học). Cụ thể, Trường ĐH Công nghệ có 700 chỉ tiêu; Trường ĐH Khoa học Tự nhiên có 1.170 chỉ tiêu; Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn: 1.500 chỉ tiêu; Trường ĐH Ngoại ngữ: 1.120 chỉ tiêu; Trường ĐH Kinh tế: 500 chỉ tiêu; Trường ĐH Giáo dục: 270 chỉ tiêu; Khoa Luật có 300 chỉ tiêu và Khoa Y - Dược có 100 chỉ tiêu. Bên cạnh đó toàn ĐHQGHN có 1270 chỉ tiêu đào tạo bằng kép chính quy.

Xuất phát từ thực tế, ĐHQGHN đã có những điều chỉnh mới, phù hợp hơn trong năm học này. Bắt đầu từ năm nay, việc giảng dạy và học tập của sinh viên hệ cử nhân khoa học tài năng của Trường ĐH KHTN có thể thực hiện bằng tiếng Việt và phải có lộ trình phù hợp giảng dạy bằng tiếng Anh, đặc biệt tăng tốc vào những năm cuối. Với tất cả các ngành/chuyên ngành nhiệm vụ chiến lược, ĐHQGHN cho phép mở đào tạo chương trình chuẩn song song với chương trình nhiệm vụ chiến lược và có sự đào thải, chuyển đổi sinh viên giữa 2 chương trình đào tạo. Những em nào không đạt được chuẩn về chuyên môn và ngoại ngữ ở các chương trình nhiệm vụ chiến lược có thể chuyển sang học tiếp ở các chương trình hệ chuẩn. Những em nào ở hệ chuẩn (trừ sinh viên năm cuối cùng) trong quá trình học tập thể hiện được năng lực ngoại ngữ và chuyên môn tốt, đáp ứng các tiêu chí thì có thể chuyển tiếp sang các chương trình nhiệm vụ chiến lược. Sự chuyển đổi này thể hiện sự linh hoạt và đáp ứng tình hình thực tế, tạo điều kiện và cơ hội cho các em sinh viên nỗ lực và phấn đấu.

Năm học 2014 - 2015, ĐHQGHN tiếp tục có chính sách hỗ trợ cho sinh viên 14 ngành khoa học cơ bản ở 2 Trường ĐH KHTN và ĐH KHXH&NV.

Một điểm mới nữa là năm nay ĐHQGHN sẽ có thêm 2 đơn nguyên nhà cao tầng với 2300 chỗ ở mới cho sinh viên và NCS học tập trung; KTX số 4 ở Hòa Lạc với 1.000 chỗ ở sẽ dành để sinh viên học an ninh quốc phòng tập trung.

ĐHQGHN đổi mới, triển khai tư vấn tuyển sinh đồng bộ theo các phương thức chủ yếu gồm: Tích cực và chủ động tư vấn trực tuyến trên các báo như Tuổi trẻ, báo điện tử Vietnamnet, VOVNews, trên trang web của ĐHQGHN và của các đơn vị thành viên và đặc biệt năm nay đã triển khai trên Cổng Thông tin Điện tử Chính phủ; Cập nhật thông tin về các hoạt động của đơn vị cũng như đăng tải thông tin tuyển sinh trên website của nhà trường, của các báo lớn như Tuổi trẻ, Dân trí; VOV, Giáo dục và Thời đại,… và kết nối với các báo điện tử khác cũng như các trang mạng xã hội; Thực hiện tư vấn tuyển sinh qua cựu sinh viên, qua công tác tình nguyện của đoàn viên - sinh viên.

Ngoài ra, ĐHQGHN còn triển khai quảng bá các thông tin về tuyển sinh thông qua phát hành các ấn phẩm như DVD, tờ rơi, poster... tới rộng rãi phụ huynh, thí sinh và cộng đồng xã hội tại các các chương trình tư vấn trực tiếp do Bộ GD&ĐT phối hợp với một số báo tổ chức hay tham gia các chương trình tư vấn tuyển sinh, quảng bá hình ảnh trực tiếp tại các địa phương cũng như tại một số trường chuyên ở các tỉnh thành trong cả nước.

Đánh giá chung là năm nay công tác tư vấn tuyển sinh được ĐHQGHN cũng như tất cả các đơn vị thành viên thực hiện sớm, chủ động, bài bản và kịp thời. Không chỉ đưa những thông tin về tuyển sinh, mà còn kịp thời phản ánh những thành tựu và đổi mới trong công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, quản trị nhân lực tiên tiến, cũng như các tấm gương tiêu biểu của các nhà giáo, nhà khoa học, các em sinh viên, NCS, học viên cao học,….và các thông tin khác liên quan đến hoạt động của ĐHQGHN và các đơn vị, từ đó quảng bá đầy đủ và chính xác các thông tin về ĐHQGHN cho thí sinh. Có thể đánh giá công tác tư vấn tuyển sinh và truyền thông năm nay đã có những đổi mới căn bản và toàn diện, đóng góp vai trò quan trọng và hiệu quả vào hoạt động tuyển sinh của ĐHQGHN.

Năm nay số hồ sơ thi vào ĐHQGHN giảm khoảng 20% so với năm trước. Điều này cũng không ngoài tình hình chung của các cơ sở giáo dục đại học của cả nước. Theo tôi, trước hết là bởi giảm đi các thí sinh đăng ký ảo; hai là năm nay, một số trường dân lập không thi tuyển theo 3 chung mà xây dựng đề án theo hình thức xét tuyển, như vậy sẽ có một lượng thí sinh căn cứ vào lực học và sự lựa chọn chắc chắn vào các trường này sẽ không đăng ký thi 3 chung nữa; ba là chất lượng tuyển sinh đầu vào của ĐHQGHN những năm gần đây khá cao và ổn định, tôi cho là các bậc phụ huynh và các thí sinh cũng đã có sự nghiên cứu cân nhắc kỹ trước khi đăng ký dự thi.

Một điểm nữa tôi cũng lưu ý là trong tháng 5 có tin vui, ĐHQGHN là một trong 3 cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam được tổ chức QS xếp hạng và ở tốp 170 Châu Á, điều này là niềm tự hào, tăng uy tín và vị thế của ĐHQGHN, nhưng cũng là điều nhắc nhở, là thách thức với thí sinh khi cân nhắc, lựa chọn thi vào ĐHQGHN với môi trường đào tạo, nghiên cứu bài bản và yêu cầu chuẩn đầu ra với chất lượng cao.

Và nguyên nhân cuối cùng, tôi cho là nguyên nhân rất quan trọng, đó là sự cân nhắc khả năng có việc làm sau khi tốt nghiệp đại học, có nhiều em đã chọn cho mình con đường học nghề, học các bậc dưới đại học phù hợp với năng lực và hoàn cảnh của mình và nhu cầu của xã hội. Tôi cho rằng đó là quyết định phù hợp và đúng đắn của các thí sinh, và là xu thế phát triển, sự điều chỉnh lành mạnh của xã hội. Xã hội cần rất nhiều cử nhân, kỹ sư, nhưng cũng cần rất nhiều công nhân, thợ kỹ thuật lành nghề. Những công nhân và thợ lành nghề có chuyên môn tốt, tay nghề cao hoàn toàn có thể có thu nhập cao và sự nghiệp thành công.  

Về chuẩn bị cho kỳ thi đại học, ĐHQGHN đã thành lập Ban chỉ đạo tuyển sinh đại học năm 2014, chỉ đạo và giao nhiệm vụ cho các trường thành viên thành lập các hội đồng tuyển sinh theo khối thi: Trường ĐH Khoa học Tự nhiên sẽ phụ trách tuyển sinh các khối A, A1, B. Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn phụ trách tuyển sinh khối C, Trường ĐH Ngoại ngữ sẽ phụ trách tuyển sinh khối D. Hội đồng tuyển sinh của các trường thành viên được giao nhiệm vụ đã triển khai các công việc khẩn trương, tích cực, đúng tiến độ và đúng các quy định.

Cũng như mọi năm, công tác chuẩn bị cho kỳ thi năm nay được ĐHQGHN và các trường đại học thành viên chuẩn bị hết sức chu đáo: từ khâu tập huấn cho cán bộ, tổ chức sinh viên tình nguyện, đến cơ sở vật chất, công tác kiểm tra, thanh tra được thực hiện nghiêm túc và đầy đủ; các hội động tuyển sinh cũng đã chọn và cử những cán bộ giảng viên có kinh nghiệm phụ trách các điểm thi và tham gia vào thanh tra, giám sát. Các công việc được chuẩn bị đúng quy chế và lịch trình, chu đáo và công phu, tất cả cho mùa tuyển sinh an toàn, nghiêm túc.