Tầm nhìn về mô hình nền sản xuất – dịch vụ thông minh 

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, mô hình nền sản xuất - dịch vụ thông minh được gây dựng trên nền tảng các ứng dụng công nghệ và hệ thống thông minh tích hợp được coi là tầm nhìn khả thi. Công nghệ 4.0 có thể cung cấp và phân tích các dữ liệu thông minh liên quan giúp nhà quản trị tối ưu hóa các quy trình sản xuất - kinh doanh trong toàn bộ chuỗi giá trị.

Tuy nhiên thực tế không phải tất cả các doanh nghiệp đều có khả năng nhận ra sức tác động mạnh mẽ của các xu hướng quản trị đến nền sản xuất - dịch vụ thông minh trong thời gian tới. Do đó, trên cơ sở xem xét tác động của công nghệ thông tin trong việc nâng cao năng suất chất lượng doanh nghiệp, các nội dung của hệ thống sản xuất thông minh, mức độ sẵn sàng đáp ứng của doanh nghiệp Việt Nam đối với yêu cầu của sản xuất thông minh, khai thác dữ liệu lớn trong đánh giá và cải tiến chất lượng dịch vụ và dịch vụ khách hàng của tổ chức dịch vụ, các khuyến nghị đã được đề xuất nhằm triển khai áp dụng năng suất chất lượng.

Nâng cao năng suất chất lượng doanh nghiệp

Ở cấp độ doanh nghiệp

Doanh nghiệp cần quan tâm đến mở rộng phạm vi quản trị chất lượng ra ngoài phạm vi tổ chức, tới toàn bộ chuỗi cung ứng. Bên cạnh việc quan tâm triển khai áp dụng các mô hình và phương pháp QC/QA (đảm bảo chất lượng/ kiểm soát chất lượng) với các hoạt động chuỗi cung ứng, cần chú ý các hoạt động liên kết khách hàng và nhà cung cấp, chia sẻ thông tin và lôi cuốn các nhà cung cấp, khách hàng vào hoạt động thiết kế sản phẩm, xử lý vấn đề và cải tiến chất lượng sản phẩm. Cụ thể, cần quan tâm đến:

- Sử dụng SPC (Kiểm soát quy trình thống kê) để đánh giá năng lực nhà cung cấp;

- Sử dụng QFD (Triển khai chức năng chất lượng) trong thiết kế sản phẩm và thu thập ý kiến khách hàng;

- Sử dụng FMEA (Phân tích các kiểu sai hỏng và ảnh hưởng của nó) trong kiểm soát rủi ro sản phẩm và quá trình.

Ở cấp độ cơ quan quản lý nhà nước

Sản xuất thông minh và chuyển đổi số đang là xu thế không thể đảo ngược được trên toàn thế giới. Các định hướng và nguyên tắc thông minh hóa hệ thống quản trị tác nghiệp và sản xuất đã được quốc tế cụ thể hóa thông qua các tiêu chuẩn ISA 95 và IEC 62264. Bộ Khoa học Công nghệ cần nghiên cứu chấp nhận các tiêu chuẩn này thành tiêu chuẩn quốc gia của Việt Nam và có định hướng phổ biến triển khai tại các doanh nghiệp Việt Nam nhằm cụ thể hóa hành động của doanh nghiệp, phù hợp với Quyết định số 36/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về ban hành kế hoạch tổng thể nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021-2030.

ISA-95 là tiêu chuẩn quốc tế để xây dựng mô hình mẫu cho việc tích hợp các phần mềm quản trị và hệ thống điều khiển trong doanh nghiệp sản xuất. Không như nhiều người nhầm tưởng rằng ISA-95 được xây dựng chỉ để hướng dẫn thiết kế, triển khai hệ thống điều hành sản xuất MES theo chuẩn công nghiệp, ISA-95 cung cấp mô hình liên kết thông tin tiêu chuẩn cho toàn bộ doanh nghiệp sản xuất. Các mô hình theo chuẩn ISA-95 có thể giúp doanh nghiệp định hình được thông tin nào cần phải trao đổi giữa các hệ thống quản trị trong doanh nghiệp từ bán hàng, tài chính kế toán đến các hệ thống điều hành sản xuất, bảo trì máy móc thiết bị và kiểm soát chất lượng. 

Doanh nghiệp có thể khai thác tiêu chuẩn ISA-95 theo nhiều hướng:

- Giúp xác định cách thức cấu trúc doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp sản xuất;

- Giúp xác định luồng thông tin trong doanh nghiệp và thấu hiểu mối quan hệ giữa các loại thông tin khác nhau;

- Tạo mô hình chuẩn để xây dựng cấu trúc cho cơ sở dữ liệu;

- Làm cơ sở để lựa chọn nhà cung cấp/giải pháp công nghệ.

Ở cấp độ cơ sở đào tạo và nghiên cứu

Cần cập nhật đưa vào giảng dạy và nghiên cứu khoa học một số xu hướng đánh giá chất lượng đối với hoạt động dịch vụ thông qua các chỉ số như Net Promoter Scores (NPS) gắn với trải nghiệm khách hàng trong các dịch vụ. Việc áp dụng các chỉ số này sẽ giúp doanh nghiệp hiểu được tâm lý và hành vi khách hàng để từ đó có các giải pháp cải tiến chất lượng hàng hóa và dịch vụ. 

>>> NHÀ TƯ VẤN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐHQGHN

PGS.TS. Phan Chí Anh

>>> TOÀN VĂN 

Ấn phẩm Tư vấn Chính sách, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN