Tâm lý hành vi của nhà đầu tư trường hợp thị trường chứng khoán Việt Nam

Trên cơ sở phân tích cũng như cung cấp bằng chứng khoa học về các yếu tố tâm lý đang tồn tại ở các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt Nam, cuốn sách đưa ra một số hàm ý chính sách có tính chất tham khảo đối với nhà đầu tư trong quá trình cân nhắc các chiến lược đầu tư cũng như các nhà hoạch định chính sách trong quá trình xây dựng và ban hành các chính sách điều hành thị trường chứng khoán Việt Nam. Đồng thời, cuốn sách là nguồn tham khảo hữu ích phục vụ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy và học tập các chuyên ngành như tài chính ngân hàng và kinh tế.



Tác giả: TS. Trần Thị Vân Anh (Chủ biên), TS. Nguyễn Thị Nhung, TS. Vũ Thị Loan

Loại bìa: Bìa mềm

Khổ sách: 16 x 24cm

Số trang: 300

Giá bìa: 149.000

Nơi xuất bản: Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội

 

Số liệu từ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam cho thấy số tài khoản của nhà đầu tư cá nhân chiếm tỷ lệ áp đảo trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nhà đầu tư cá nhân phần lớn là những người không chuyên, có ít vốn và không có thời gian để theo dõi thị trường, do đó họ thường không có chiến lược đầu tư dài hạn và theo các triết lý đầu tư cụ thể, dễ bị tác động và bị tổn thương. Đặc biệt đối với thị trường Việt Nam, sự tác động của yếu tố tâm lý trên thị trường trong những năm qua diễn ra rất phức tạp, gây ra những hệ quả xấu, đe dọa sự ổn định của kinh tế vĩ mô và an ninh tài chính. Thực tế này đặt ra yêu cầu cần phải có các nghiên cứu xác định loại yếu tố tâm lý chủ yếu của các nhà đầu tư cá nhân Việt Nam cũng như ảnh hưởng của tâm lý các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt Nam để đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm ổn định tâm lý nhà đầu tư cá nhân, góp phần phát triển thị trường chứng khoán nói riêng và thị trường tài chính nói chung một cách ổn định và bền vững.

Hiện nay phần lớn các nghiên cứu về tài chính hành vi trên thị trường chứng khoán Việt Nam tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng tới quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Một số nghiên cứu mang tính chất hệ thống hóa cơ sở lý thuyết hoặc phân tích định tính về các yếu tố tâm lý nói chung bao gồm tâm lý tự tin, sự đánh giá thiên lệch, tâm lý bầy đàn và tâm lý sợ thất bại. Tuy nhiên, các nghiên cứu này khá khiên cưỡng khi gắn một yếu tố tâm lý cụ thể (như bầy đàn hay sai lệch) với sự khác biệt về lợi suất đầu tư của nhà đầu tư so với quá khứ hoặc lợi suất thị trường. Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại chưa có nghiên cứu nào mang tính hệ thống về yếu tố tâm lý của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Xuất phát từ lý do đó, nhóm tác giả thuộc Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường ĐHKT - ĐHQGHN đã dành tâm huyết biên soạn cuốn sách chuyên khảo Tâm lý hành vi của nhà đầu tư: Trường hợp thị trường chứng khoán Việt Nam với mục đích nghiên cứu và cung cấp bằng chứng khoa học về các yếu tố tâm lý đang tồn tại ở các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Cuốn sách được biên soạn với kết cấu gồm 2 phần 4 chương. 

Phần 1 gồm 2 chương đầu giới thiệu lý thuyết về tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán, Phần 2 gồm 2 chương còn lại tập trung vào tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Cụ thể:

  • Chương 1 trình bày tổng quan về tài chính hành vi bao gồm sự ra đời và phát triển của lý thuyết hành vi, các lý thuyết cơ bản về tài chính hành vi và ứng dụng của tài chính hành vi vào thực tiễn.
  • Chương 2 tập trung phân tích rõ các hành vi chủ đạo của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán cùng với các ví dụ cụ thể để làm rõ từng hành vi.
  • Chương 3 giới thiệu về thị trường chứng khoán Việt Nam, cụ thể là sự hình thành và phát triển cũng như các thành phần chính của thị trường. Chương 3 cũng đánh giá tác động của giao dịch nhà đầu tư nước ngoài tới thị trường chứng khoán Việt Nam xuất phát từ thực tiễn là sự có mặt của các nhà đầu tư nước ngoài đóng một vai trò nhất định đối với sự tăng trưởng chung của thị trường chứng khoán Việt Nam nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung. Thông qua mô hình hiệu chỉnh sai số véctơ (VECM), nhóm tác giả phân tích sự tương tác giữa giá trị giao dịch ròng của nhà đầu tư nước ngoài và sự biến động của các chỉ số thị trường chứng khoán trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), hay nói cách khác là kiểm định tác động của giao dịch nhà đầu tư nước ngoài đối với tỷ suất sinh lời và tính thanh khoản của thị trường chứng khoán Việt Nam. 
  • Chương 4 dành trọng tâm tìm hiểu yếu tố tâm lý của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Các tác giả tập trung vào tính hợp lý trong đầu tư (hay các nhà đầu tư logic) và 3 yếu tố tâm lý sai lệch, bao gồm: Tâm lý quá tự tin, tâm lý lạc quan và tâm lý bi quan, sử dụng phương pháp hồi quy tuyến tính trên phần mềm SPSS 20. Ngoài ra, nhóm tác giả sử dụng phân tích Monte Carlo trên phần mềm JMP để xác định độ nhạy của khối lượng giao dịch trước những thay đổi của các yếu tố tâm lý. Trong chương này, nhóm tác giả cũng nghiên cứu tác động của yếu tố tâm lý tới hành vi của nhà đầu tư Việt Nam.

Trên cơ sở kết quả phân tích của các chương, nhóm tác giả đưa ra một số hàm ý chính sách có tính chất tham khảo đối với nhà đầu tư trong quá trình cân nhắc các chiến lược đầu tư cũng như các nhà hoạch định chính sách trong quá trình xây dựng và ban hành các chính sách điều hành thị trường chứng khoán Việt Nam. Cuốn sách cũng là nguồn tham khảo hữu ích phục vụ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy và học tập các chuyên ngành như tài chính ngân hàng và kinh tế.


THÔNG TIN TÁC GIẢ:

TS. Trần Thị Vân Anh: Giảng viên chính thuộc Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tác giả nhận bằng Thạc sĩ (2006) và Tiến sĩ Kinh tế (2009) tại Đại học Tổng hợp Hiroshima, Nhật Bản. Tác giả đã có nhiều năm làm việc, nghiên cứu và giảng dạy trong lĩnh vực tài chính ngân hàng; tham gia một số dự án tư vấn và nghiên cứu với các tổ chức tài chính quốc tế trong và ngoài nước như Ngân hàng Thế giới, UNDP, Bộ Tài chính…; chủ nhiệm và tham gia các đề tài nghiên cứu cấp cơ sở, cấp Bộ và cấp Nhà nước. Tác giả đã công bố 8 bài báo trên các tạp chí thuộc danh mục ISI/Scopus và hơn 50 bài báo trên các tạp chí chuyên ngành trong nước và quốc tế khác. Ngoài ra, TS. Trần Thị Vân Anh là đồng chủ biên và tham gia viết một số giáo trình, sách chuyên khảo và tham khảo. Lĩnh vực nghiên cứu chính của TS. Trần Thị Vân Anh là tài chính ngân hàng, tài chính công và kinh tế lao động.

TS. Nguyễn Thị Nhung: Tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành Kinh tế Đối ngoại tại Trường Đại học Ngoại thương Hà Nội (2006), giành học bổng Evaris Galois của Chính phủ Pháp cho chương trình đào tạo Thạc sĩ (2009) và Tiến sĩ (2015) tại Đại học Bordeaux. Tác giả đã có thời gian công tác tại công ty chứng khoán và ngân hàng thương mại trước khi chính thức trở thành giảng viên Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội từ năm 2016. TS. Nguyễn Thị Nhung đã tham gia một số dự án tư vấn và nghiên cứu với các tổ chức trong và ngoài nước như UNDP, MACDI…; chủ nhiệm và tham gia các đề tài nghiên cứu cấp cơ sở, cấp Bộ và cấp Nhà nước. Đến nay, tác giả đã công bố 6 bài báo trên các tạp chí thuộc danh mục ISI/Scopus và hơn 30 bài báo trên các tạp chí, hội thảo trong nước và quốc tế. Ngoài ra, tác giả cũng tham gia với tư cách là đồng chủ biên và thành viên của một số giáo trình, sách chuyên khảo. Lĩnh vực nghiên cứu mà hiện nay TS. Nguyễn Thị Nhung đặc biệt quan tâm là đầu tư tài chính, tài chính hành vi, quản trị rủi ro và các công cụ phái sinh.

 

TS. Vũ Thị Loan: Tốt nghiệp đại học chuyên ngành Tài chính Quốc tế tại Học viện Tài chính (2004), nhận bằng Thạc sĩ tại Đại học Adelaide, Australia (2019) và bằng Tiến sĩ chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (2017). TS. Vũ Thị Loan hiện công tác tại Bộ môn Đầu tư Tài chính, Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tác giả đã công bố 2 bài báo quốc tế trên các tạp chí thuộc danh mục Scopus và hàng chục bài báo đăng trên các tạp chí, hội thảo khoa học trong nước và quốc tế về đầu tư tài chính, tài chính hành vi, quản trị rủi và dự báo tài chính. TS. Vũ Thị Loan là đồng chủ biên của 2 giáo trình về tài chính doanh nghiệp và kiểm toán tài chính.

__________

LIÊN HỆ:

Phòng Tạp chí - Xuất bản, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN

Số 144 đường Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội 

Tel: (84-24) 37547506 703 (Ms. Ngọc Anh)

Email: phongtcxb@vnu.edu.vn 

Website: http://ueb.edu.vn 

Fanpage: https://www.facebook.com/UEBresearch