Ông sinh ngày 10 tháng 9 năm 1958 tại xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Sinh ra trên quê nghèo, nhưng có truyền thống hiếu học và Cách mạng. Lớn lên trong hoàn cảnh cả nước chiến tranh, miền Bắc đang “Tất cả vì tiền tuyến” và “Tất cả lên đường đánh Mỹ”. Vì vậy, không chỉ riêng ông, mà tất cả các thế hệ học sinh thời ấy phải vừa học, vừa trực tiếp tham gia lao động sản xuất và tranh thủ học tập, đêm ngày. Kết quả năm 1972 ông là học sinh giỏi của tỉnh Ninh Bình, được tuyển thẳng vào học trường Phổ thông cấp III A Nho Quan (nay là trường THPT Nho Quan A), sau đó chuyển về học tại trường Phổ thông cấp III Gia Viễn C (nay là trường THPT Gia Viễn C).
Năm 1975 năm Miền nam hoàn toàn giải phóng, non sông thu về một mối cũng là năm ông thi tốt nghiệp Phổ thông loại Giỏi, ông thi đỗ vào Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là trường Đại học Quốc gia Hà Nội). Năm 1980, tốt nghiệp suất sắc khoa Kinh tế Chính trị, Đại học Tổng hợp Hà Nội, sau đó ông vào phục vụ trong quân đội
Năm 1982, ông được điều về công tác tại Uỷ ban Khoa học xã hội Việt Nam. Chính nơi đây là miếng đất tốt cho ông tích cực nghiên cứu, học tập. dùi mài kinh sử. Sau 4 năm, năm 1986 đến năm 1991 ông làm nghiên cứu sinh tại Trường Đại học Tổng hợp Matxcơva, Liên Xô, năm 1991 ông hoàn thành nghiên cứu sinh và nhận bằng Tiến sĩ (1991) sau đó trở về công tác tại Viện Kinh tế Thế giới thuộc Trung tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn Quốc gia.
Năm 1993, hoàn thành chương trình đào tạo về kinh tế thị trường do Viện Hàn lâm Khoa học Hoa Kỳ tổ chức tại Hà Nội; là Phó Tổng Biên tập tạp chí Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương. Năm 1994 – 1995, nghiên cứu theo chế độ Giáo sư tại Trường Đại học Tokyo, Nhật Bản. Năm 1999, được mời đi nghiên cứu 4 tháng tại Trường Đại học Disbugr, Cộng hòa Liên Bang Đức và Viện Lao động Nhật Bản. Năm 2005 được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ mời tham gia chương trình quốc tế trao đổi chuyên môn.
Từ năm 1995 đến năm 2005 ông làm Phó Viện trưởng Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới. Là Phó Viện trưởng ông còn tham gia giảng dạy ở một số trường Đại học, năm 2002 ông được Nhà nước phong tặng chức danh Phó Giáo sư.
Từ năm 2005 đến năm 2007 là Tổng Biên tập Tạp chí Những vấn đề kinh tế Thế giới, sau đó ông làm Viện Trưởng Viện nghiên cứu Đông Nam Á, thuộc Viện Khoa học Xã hội Việt Nam.
Từ 2001 đến 2011, ngoài công việc làm Viện Trưởng Viện nghiên cứu Đông Nam Á ông còn kiêm nhiệm Thư ký khoa học và Uỷ viên Hội đồng lý luận Trung ương.
Từ năm 2007 đến nay, ông là Đại biểu Quốc hội chuyên trách, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội khoá XII, XIII.
Ngoài việc làm cán bộ quản lý ở viện và tham gia đào tạo đại học và sau đại học tại Đại học Quốc gia Hà Nội, Viện Khoa học Xã hội Việt Nam, Đại học Kinh tế Quốc dân và nhiều trường Đại học khác. Đã hướng dẫn thành công 8 luận án Tiến sỹ, nhiều luận văn Thạc sỹ chuyên ngành kinh tế.
Từ năm 2007 đến năm 2010, ông làm Chủ nhiệm rất nhiều các đề tài nhiên cứu hợp tác quốc tế, cấp nhà nước, chương trình nghiên cứu và đề tài cấp Bộ trong lĩnh vực kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế. Là Phó Chủ nhiệm chương trình khoa học trọng điểm cấp Nhà nước giai đoạn 2007-2010 “Những vấn đề cơ bản phát triển kinh tế Việt Nam đến năm 2020”. Kết quả nghiên cứu đã được công bố trong hàng chục cuốn sách và đăng tải trên nhiều tạp chí khoa học, các hội thảo khoa học trong nước và quốc tế. Ngoài ra ông còn trực tiếp viết hàng chục cuốn sách, hàng chục giáo trình giảng dạy bậc đại học và sau đại học. Tiêu biểu cuốn: “Vòng đàm phán ĐÔHA”; “Kinh tế Thế giới và quan hệ kinh tế quốc tế”; “Chủ nghĩa Tư bản hiện đại - Khủng khoảng kinh tế và điều chỉnh”...
Hướng nghiên cứu khoa học của ông tập trung vào:Phát triển kinh tế; Toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế; Chính sách khoa học – công nghệ.
Với say mê công tác, giảng dạy, nghiên cứu ông đã được Viện Hàn lâm khoa học Ukraina tặng Huy chương quốc tế danh dự. Bộ Khoa học và Công nghệ tặng Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Khoa học xã hội; Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo; được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều bằng khen các loại.
Hiện nay, ông làm Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội (35 Ngô Quyền, Hà Nội). Ông đang trú tại Số nhà: 15B, ngõ 133 phố Thái Hà, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
Ông là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ vượt khó vươn lên trong học tập và công tác./.