Ngày 23/10/2012, nhận lời mời của TS. Vũ Quốc Huy - Chủ nhiệm Khoa Kinh tế Phát triển (KTPT), Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN, TS. Đặng Kim Sơn - Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp & nông thôn đã có buổi trao đổi với giảng viên và sinh viên Khoa KTPT về những vấn đề phát triển nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam.
Buổi thảo luận nhằm cung cấp cho người tham dự tổng quan về tình hình phát triển nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam hiện nay, các thông tin liên quan khác đến lĩnh vực này cũng như những định hướng nghiên cứu và việc làm trong thời gian tới.
Mở đầu buổi thảo luận, TS. Đặng Kim Sơn cho biết những số liệu về tăng trưởng nông nghiệp ở các nước châu Á hiện nay, đồng thời phân tích cán cân thương mại hàng hóa ở Việt Nam, phân tích những lợi thế cạnh tranh tuyệt đối của nông sản Việt Nam trên trường quốc tế. Các kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng Việt Nam tuy xếp hạng thấp về môi trường đầu tư, khoa học công nghệ, tham nhũng… nhưng lại có thứ hạng cao trong xếp hạng môi trường kinh doanh và thu hút đầu tư nước ngoài. Khi phân tích thực trạng tại Việt Nam, ông cho rằng, tăng trưởng trong nông nghiệp dù thấp nhưng rất vững bền và là phao đỡ cho toàn bộ nền kinh tế.
Mặt khác, ông cho rằng, mặc dù nông thôn là nơi tập trung dân cư, quỹ đất, quỹ nước… nhưng đầu tư xã hội lại không đáng kể. Đầu tư công trong nông nghiệp của nước ta thấp hơn hẳn so với các nước trong khu vực; những yếu tố khác như thu nhập, khả năng tích lũy, quy mô nông nghiệp hạn hẹp, không đủ sức tái sản xuất mở rộng.
TS. Đặng Kim Sơn cũng chỉ ra càng gần đây, tăng trưởng nông nghiệp càng chững lại, năng suất lao động nông nghiệp thấp và thu nhập của người nông dân theo đó giảm đi đáng kể. Một trong những nguyên nhân là cư dân nông thôn hiện nay đối mặt với rất nhiều rủi ro và thách thức như: công nghiệp hóa, biến đổi khí hậu, cạnh tranh bất bình đẳng, quá trình đô thị hóa, giá cả leo thang, ốm đau, thiên tai, dịch bệnh… Người dân và ngành nông nghiệp đang phải chịu một sức ép quá lớn.
Phân tích nguyên nhân sâu xa dẫn đến hiện trạng như trên, TS. Đặng Kim Sơn cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do nhận thức về vai trò của nông nghiệp, nông dân, nông thôn hiện nay ở nước ta còn nhiều bất cập. Quan điểm lý luận về vấn đề này vẫn chưa hình thành rõ ràng; cơ chế và chính sách còn thiếu đồng bộ, thiếu tính đột phá, khả thi và chậm điều chỉnh.
TS. Đặng Kim Sơn (bên phải) tại hội thảo
Vì thế, ông nhận định, trong giai đoạn hiện nay, với tốc độ đô thị hóa nhanh, điều kiện sống tăng và nhu cầu nông sản phát triển, chúng ta cần chính thức hóa lao động nông thôn; đào tạo nguồn nhân lực để phát triển thị trường lao động; cơ giới hóa và phát triển khoa học công nghệ và mở ra các hiệp hội doanh nghiệp, hợp tác kiểu mới. Bên cạnh đó, cần tiếp cận thị trường và mở rộng quy mô sản xuất; thực hiện liên kết nông thôn - đô thị, nông nghiệp - thị trường, công nghiệp - nông nghiệp mà cách thức là phát triển doanh nghiệp nông thôn, phát huy vai trò nông dân hiệp hội, doanh nghiệp quốc tế…
Những trao đổi của TS. Đặng Kim Sơn khiến các sinh viên tham dự seminar rất hứng thú. Sinh viên Khoa KTPT đã đặt ra rất nhiều câu hỏi liên quan đến ngành học, định hướng trong tương lai cũng như câu hỏi về những vấn đề thực tiễn liên quan tại địa phương của các em.
Phát biểu tổng kết tại buổi trao đổi, thay mặt Khoa KTPT, TS. Vũ Quốc Huy cho biết, ông rất ấn tượng với bài trình bày và những chia sẻ tâm huyết của TS. Đặng Kim Sơn, đồng thời, ông bày tỏ hy vọng sắp tới, Khoa KTPT sẽ nhận được thêm sự hỗ trợ của TS. Đặng Kim Sơn để Khoa có thể tổ chức nhiều hơn những buổi trao đổi thiết thực như vậy.