Cùng trò chuyện với TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy - Trưởng khoa Kế toán Kiểm toán để có cái nhìn tổng quát về ngành Kế toán cũng như chương trình đào tạo ngành Kế toán của Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN.

Phóng viên: Xin chào Cô! Cô đánh giá như thế nào về thị trường lao động và nhu cầu tuyển dụng ngành Kế toán tại các doanh nghiệp hiện nay? 

TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy:

Với những biến động mạnh trong nền kinh tế thị trường mở ra nhiều cơ hội làm việc ở  đa dạng vị trí công việc khác nhau tại các doanh nghiệp, tổ chức, hiệp hội kế toán, kiểm toán trong nước và quốc tế. Nhìn chung, các vị trí đều yêu cầu người lao động có nền tảng chuyên môn vững chắc, có kỹ năng ngoại ngữ tốt. Ngoài ra, với những sinh viên sở hữu chứng chỉ kế toán, kiểm toán, tài chính quốc tế và có hiểu biết khoa học, công nghệ, trí tuệ nhân tạo tốt là điểm cộng, dễ dàng lọt vào mắt xanh các nhà tuyển dụng

Phóng viên: Được biết Khoa Kế toán Kiểm toán tại Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN có 3 chuyên ngành đào tạo chuyên sâu về Kế toán; Kiểm toán và Phân tích Kinh doanh. Cô có thể chia sẻ sự khác biệt của các chuyên ngành đào tạo. 

TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy:

Hiện nay, khoa Kế toán Kiểm toán Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN đào tạo 03 chuyên ngành gồm: Kế toán; Kiểm toán và Phân tích Kinh doanh. Mỗi chương trình sẽ cung cấp kiến thức chuyên sâu, đáp ứng nhu cầu học tập và làm việc trong tương lai.

Đối với chuyên ngành Kế toán sinh viên được tiếp cận khối kiến thức chuyên ngành như Kế toán tài chính doanh nghiệp; Kế toán quản trị doanh nghiệp,... ngay từ sớm. Trong khi đó, với chương trình đào tạo chuyên ngành Kiểm toán, sinh viên được trang bị nền tảng kiến thức và nghiệp vụ để thực hiện các hoạt động kiểm soát trong tổ chức và thực hiện kiểm toán, kiểm soát tại doanh nghiệp và tổ chức.

Đặc biệt, chương trình đào tạo được thiết kế và giảng dạy của Khoa cũng đào tạo tích hợp CFAB (Chương trình học lấy chứng chỉ kế toán hành nghề ICAEW), trang bị cho sinh viên kiến thức thực tiễn ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường. 

Trong những năm gần đây, Khoa Kế toán Kiểm toán mở rộng thêm chuyên ngành chuyên sâu Phân tích kinh doanh sẽ trang bị cho người học kiến thức và kỹ năng chuyên nghiệp về phân tích kinh doanh, thống kê, kinh doanh thông minh (phân tích dữ liệu lớn), quản lý rủi ro, kiến thức kinh doanh và kỹ năng giao tiếp.

Mục tiêu của chương trình là đào tạo ra các nhà phân tích dữ liệu được trang bị kiến thức, các phương pháp, công cụ để thu thập, phân tích, lưu trữ, quản lý và sử dụng dữ liệu nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng cho các doanh nghiệp.

Phóng viên: Có nhiều sinh viên nhầm lẫn giữa chuyên ngành Kế toán và Kiểm toán. Vậy điểm khác biệt giữa hai chuyên ngành trên là gì, thưa cô?

TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy:

Kế toán, Kiểm toán là hai khái niệm khác nhau với những công việc đặc thù và khác biệt, tuy nhiên lại không thể tách rời. Có thể hiểu đơn giản, kế toán là thu thập và cung cấp số liệu về tài sản, thông tin tài sản và các hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Kế toán viên làm việc và chịu trách nhiệm với người quản lý, lương nhận được do các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, tổ chức đó. Trong khi đó, kiểm toán là kiểm tra và xác nhận độ chính xác, tính trung thực của những số liệu trên, từ đó bao quát được hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Kiểm toán viên là một chủ thể độc lập, chỉ làm việc trong thời gian nhất định do được thuê và tiền lương từ công việc kiểm tra, kiểm toán đó.

Ngay từ năm 2, sinh viên Khoa Kế toán Kiểm toán, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN được tự do lựa chọn học khối kiến thức chuyên ngành. Do đó, việc nắm chắc sự khác biệt giữa các chuyên ngành đào tạo sẽ tạo lợi thế giúp các em có định hướng rõ ràng trong lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai.

Phóng viên: Chuyên ngành Phân tích Kinh doanh tại khoa có những điểm gì liên quan đến ngành Kế toán? Cô đánh giá như thế nào về giá trị của phân tích kinh doanh đối với sự phát triển “khỏe mạnh” của doanh nghiệp hiện nay?

TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy:

Bên cạnh hai chuyên ngành mang tính đặc trưng nhất của ngành Kế toán kiểm toán, Khoa Kế toán Kiểm toán, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN còn mở rộng đào tạo chuyên ngành Phân tích Kinh doanh. Đây là chuyên ngành giúp sinh viên hiểu về quá trình sử dụng dữ liệu tài chính từ các báo cáo kế toán để phân tích hiệu quả tài chính và đưa ra các dự đoán, xu hướng.

Phân tích kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển “khỏe mạnh” của một doanh nghiệp, khi nó dựa trên dữ liệu, giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược chính xác và hiệu quả hơn. Đồng thời, thông qua việc phân tích các quy trình và hoạt động kinh doanh, phân tích kinh doanh giúp xác định các điểm yếu và đề xuất các biện pháp cải thiện, tối ưu hóa quy trình hoạt động, dự đoán xu hướng thị trường và hành vi khách hàng. Sử dụng các mô hình phân tích dự đoán, doanh nghiệp có thể dự đoán xu hướng thị trường và hành vi khách hàng, từ đó phát triển các chiến lược phù hợp để thích ứng và duy trì sự cạnh tranh. Bằng cách phân tích chi tiết các số liệu tài chính và hoạt động, phân tích kinh doanh giúp cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên và tối ưu hóa lợi nhuận.

Phóng viên: Trước sự bùng nổ của AI thì vị trí và cơ hội việc làm cho ngành Kế toán sẽ tập trung vào ở chuyên ngành nào thì tốt? Theo cô, sinh viên cần trang bị thêm những kỹ năng gì để đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng trong thời đại công nghệ hiện nay? 

TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy:

Với nhu cầu tuyển dụng cao, các vị trí nghề nghiệp ngành Kế toán cũng mở rộng đa dạng, ưu tiên người lao động có kỹ năng và trình độ hiểu biết về công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI).

Trước hết với chuyên ngành Kế toán, sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể đảm nhận nhiều vị trí công việc khác nhau như: Chuyên viên kế toán tổng hợp; chuyên viên tài chính thực hiện các hoạt động kế toán riêng lẻ hoặc tổng hợp tại các doanh nghiệp, làm việc tại ngân hàng, quỹ đầu tư, các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp ở trong và ngoài nước; ...

Tiếp theo với chuyên ngành Kiểm toán, sinh viên có thể lựa chọn làm việc tại các vị trí Kiểm toán viên, nhân viên phân tích tại các công ty kiểm toán hoặc các bộ phận kiểm toán nội bộ trong các đơn vị; cán bộ giảng dạy về kế toán - kiểm toán làm việc tại các cơ sở đào tạo, các viện nghiên cứu hoặc các tổ chức khác,..

Cuối cùng là chuyên ngành Phân tích Kinh doanh - một trong những ngành nghề “xương sống”, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của một doanh nghiệp thời đại mới, các em có cơ hội trở thành chuyên gia phân tích dữ liệu doanh nghiệp có thể làm kiểm soát, quản trị rủi ro, phân tích thị trường, khách hàng và tư vấn cho các tổ chức, doanh nghiệp,...

Để có thể đi đúng định hướng nghề nghiệp đã đặt ra, ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường, các em không chỉ cần trau dồi kiến thức trình độ hiểu biết và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ mà còn phải có kỹ năng tổ chức, quản trị thông tin, quản trị mạng, kỹ năng phân tích đánh giá, dự báo, … Ngoài ra, phương tiện không thể thiếu đối với mỗi kế toán, kiểm toán viên là ngôn ngữ quốc tế. Cơ hội sẽ ngày càng mở rộng cho những đội ngũ kế toán - kiểm toán viên đạt chuẩn quốc tế, được công nhận hoạt động ở nhiều nước trên thế giới.

Phóng viên: Khoa có những hoạt động gì đặc biệt để sinh viên tiếp cận với thực tiễn công việc từ sớm và có lợi thế cạnh tranh hơn khi ra trường không thưa cô?

TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy:

Để nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn và tích lũy những kỹ năng mềm giá trị cho CV  của sinh viên sau khi tốt nghiệp, Khoa thường xuyên tổ chức các seminar, workshop với sự tham gia của các diễn giả là các chuyên gia, nhà nghiên cứu, học giả nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong các tập đoàn, tổ chức, hiệp hội Kế toán, Kiểm toán quốc tế, giúp sinh viên mở rộng kết nối, trau dồi kiến thức và nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn.

Ngoài ra, Khoa cũng tích hợp các môn học thuộc chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế CFAB (ICAEW), FLP (CIMA-AICPA) vào chương trình đào tạo. Điều này giúp nâng cao lợi thế, mở rộng cơ hội tìm kiếm việc làm cho sinh viên ngay khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường.

Bên cạnh đó, Khoa tự hào với hơn 50% giảng viên có chứng chỉ nghề nghiệp trong nước và quốc tế như (ACCA - Anh, CMA - Úc, CMA - Mỹ, CPA Việt Nam). Đội ngũ giảng viên khoa cũng chính là những người truyền lửa, hướng dẫn sinh viên chinh phục thành công những sân chơi học thuật quốc tế như cuộc thi quốc tế International Risk Management Case Solving Competition; Global Business Challenges; ICAEW Vietnam Business Challenge; cuộc thi Vietnam ESG Challenge 2023;... Việc tham gia các hoạt động giúp sinh viên mở rộng mối quan hệ cá nhân, tiếp thu học hỏi từ bạn bè, thầy cô, các chuyên gia trong nước và quốc tế và “làm đẹp” hồ sơ của sinh viên.

Phóng viên: Sinh viên khoa có cơ hội thực tập ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường không? Khoa hỗ trợ sinh viên thực tập như thế nào, thưa cô? 

TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy:

Các chuyến đi thực tập, kiến tập thực tế là một phần không thể tách rời trong hoạt động đào tạo của Khoa Kế toán Kiểm toán. Với mạng lưới đối tác chiến lược là các doanh nghiệp, tập đoàn lớn trong giới Kế Kiểm, sinh viên KEKI UEB có cơ hội được tiếp cận môi trường doanh nghiệp từ sớm, thông qua các chương trình “lớp học giảng đường”, các chuyến “Office Tour” (tham quan doanh nghiệp) trực tiếp tại “đại bản doanh” các tập đoàn, tổ chức, hiệp hội Kế toán Kiểm toán hàng đầu như: ICAEW, ACCA (Anh), CMA (Mỹ), CMA (Úc), APMAA, KPMG, Deloitte, ACTAX, Mazars, Nexia, Ngân hàng MSB, … Từ đó, các em đã dần hình thành tư duy và nắm bắt quy trình làm việc thực tế tại các vị trí làm việc tại doanh nghiệp.

Không những thế, thông qua các chương trình, các em có cơ hội mở rộng kết nối và tìm kiếm cơ hội thực tập, làm việc tại các tập đoàn, thậm chí là tại BIG4 ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường. Khoa cũng thường xuyên tổ chức các chương trình JOB FAIR, phỏng vấn tuyển dụng trực tiếp tại khoa hoặc doanh nghiệp để lựa chọn ra những ứng viên xuất sắc nhất. Không ít sinh viên đã lọt vào mắt xanh của các nhà tuyển dụng và được tuyển thẳng vào vị trí chính thức ngay sau khi tốt nghiệp.

Phóng viên: Cô có lời khuyên cho các em cần trau dồi thêm những kỹ năng gì để hỗ trợ học tập và công việc sau này?

TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy:

Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, bên cạnh kiến thức và kỹ năng chuyên môn, các em cần chú trọng nâng cao trình độ ngoại ngữ. Đây không chỉ là công cụ giúp các em mở rộng cơ hội việc làm mà còn là lợi thế cạnh tranh trong quá trình đi làm sau này. 

Bên cạnh đó, việc nâng cao hiểu biết và các kỹ năng công nghệ là thực sự cần thiết. Các kế toán, kiểm toán viên hay người làm phân tích kinh doanh phải nâng cao khả năng Excel, kinh nghiệm lập kế hoạch nguồn lực doanh nghiệp, có chuyên môn về phân tích dữ liệu lớn, kiến thức về phần mềm kinh doanh thông minh. Tìm hiểu nghiêm túc và tích cực trau dồi bồi dưỡng kiến thức ngay từ sớm sẽ tạo đà lợi thế phát triển vươn xa cho sinh viên trong ngành Kế Kiểm.

Cảm ơn những chia sẻ của TS. Nguyễn Thị Hồng Thúy, Trưởng khoa Kế toán Kiểm toán về chuyện nghề Kế Kiểm cùng những lời khuyên bổ ích về học tập và trau dồi kỹ năng dành cho thế hệ sinh viên trẻ.