1. Luật Thủ đô 2024 ngày 28/6/2024 được Quốc hội thông qua có một số điểm đáng chú ý như sau:

(1) Quy hoạch đô thị xanh và thông minh: Đặt mục tiêu xây dựng Thủ đô trở thành đô thị thông minh, ứng dụng công nghệ số trong quản lý giao thông, năng lượng, cấp thoát nước và xử lý chất thải. Phát triển các không gian xanh, công viên và hồ điều hòa trong quy hoạch tổng thể, tạo môi trường sống trong lành và thích ứng với biến đổi khí hậu.

(2) Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa - lịch sử: Quy định rõ hơn về việc bảo vệ các khu vực di sản, tăng cường kiểm soát xây dựng xung quanh các di tích lịch sử để tránh ảnh hưởng đến cảnh quan và tính nguyên gốc của di sản. Khuyến khích các dự án phục hồi và phát triển du lịch văn hóa gắn với bảo tồn di sản.

(3) Quản lý dân số và nhà ở: Đưa ra các chính sách kiểm soát tăng trưởng dân số tại các khu vực nội thành, đồng thời khuyến khích phát triển các khu đô thị vệ tinh: Tăng cường xây dựng nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu của các đối tượng có thu nhập thấp, đặc biệt là người lao động và sinh viên.

(4) Hạ tầng giao thông và năng lượng: Ưu tiên phát triển hệ thống giao thông công cộng như tàu điện ngầm, xe buýt nhanh, và mở rộng mạng lưới giao thông kết nối khu vực ngoại ô. Đẩy mạnh sử dụng năng lượng tái tạo trong các dự án công cộng và tòa nhà lớn tại Thủ đô.

(5) Quản lý tài nguyên và môi trường: Ban hành quy định nghiêm ngặt hơn về quản lý chất thải rắn và nước thải, hạn chế sử dụng túi ni-lông và vật liệu nhựa không phân hủy. Phát triển các khu xử lý rác thải hiện đại, thân thiện với môi trường và đẩy mạnh tái chế.

(6) Phân cấp quản lý hành chính: Phân quyền mạnh mẽ hơn cho chính quyền Thủ đô trong việc quyết định các dự án đầu tư lớn và xử lý các vấn đề nội bộ. Quy định cụ thể về trách nhiệm và quyền hạn của các sở, ngành trong quản lý đô thị và hạ tầng…

Như vậy, Luật Thủ đô tăng cường trách nhiệm quản lý của các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện quy hoạch và phát triển đô thị hiện đại, thân thiện với môi trường.

Luật có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.

Xem toàn văn: Luật Thủ đô 2024.

2. Nghị định số 168/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ có một số điểm đáng chú ý như sau:

(1) Cơ chế trừ điểm trên giấy phép lái xe (GPLX):

Áp dụng hệ thống 30 điểm ban đầu cho mỗi GPLX. Các hành vi vi phạm sẽ bị trừ điểm tùy theo mức độ nghiêm trọng. Người bị trừ hết điểm sẽ phải thi lại toàn bộ để cấp mới GPLX.

(2) Quy trình phục hồi điểm GPLX:

 Điểm số được phục hồi sau khi người vi phạm: Hoàn thành các khóa đào tạo an toàn giao thông. Không tái phạm trong khoảng thời gian quy định (6 hoặc 12 tháng tùy hành vi vi phạm trước đó). Có thể phục hồi tối đa 10 điểm mỗi năm.

(3) Tăng mức phạt tiền đối với vi phạm nghiêm trọng:

- Vi phạm nồng độ cồn: Tăng mức phạt lên đến 40-50 triệu đồng đối với trường hợp vi phạm nồng độ cồn cao nhất (>80mg/100ml máu).

- Tước quyền sử dụng GPLX từ 22-24 tháng.

- Vi phạm tốc độ: Phạt lên đến 12-15 triệu đồng đối với hành vi vượt quá tốc độ trên 35km/h.

- Sử dụng điện thoại khi lái xe: Tăng mức phạt lên 3-5 triệu đồng và áp dụng trừ 3 điểm.

(4)  Xử phạt qua hệ thống giám sát giao thông: Quy định rõ về xử phạt thông qua hệ thống camera giám sát trên đường cao tốc và khu vực đô thị. Thông báo vi phạm được gửi đến chủ phương tiện qua ứng dụng điện tử hoặc dịch vụ bưu chính.

(5) Phạt bổ sung với các hành vi nguy hiểm:

- Tước GPLX vĩnh viễn: Đối với các trường hợp tái phạm nhiều lần hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng (ví dụ: gây chết nhiều người do nồng độ cồn hoặc ma túy).

- Tạm giữ phương tiện: Áp dụng đối với các hành vi cố tình không chấp hành hiệu lệnh dừng xe.

(6) Hỗ trợ người dân chấp hành:

Tích hợp hệ thống tra cứu điểm GPLX và tình trạng vi phạm qua ứng dụng di động. Tăng cường các khóa đào tạo ngắn hạn về ý thức an toàn giao thông dành cho người tái phạm.

(7) Chế tài đối với hành vi cản trở lực lượng chức năng:

Phạt từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi không chấp hành yêu cầu kiểm tra của lực lượng cảnh sát giao thông;

Quy định cụ thể mức phạt và xử lý nghiêm đối với hành vi chống đối hoặc lăng mạ lực lượng chức năng.

Việc tăng mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm nghiêm trọng và chi tiết hóa các mức điểm trừ tương ứng, nhằm nâng cao tính răn đe và ý thức chấp hành pháp luật giao thông.

Nghị định có hiệu lực từ ngày 01/01/2025.

Xem toàn văn: Nghị định số 168/2024/NĐ-CP.

3. Thông tư số 22/2024/TT-BGDĐT ngày 10/12/2024 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định ban hành kèm theo Thông tư số 18/2018/TT-BGDĐT và Thông tư số 19/2018/TT-BGDĐT ngày 22/8/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thông tư sửa đổi 22 điều, khoản và bãi bỏ 04 điều, khoản của quy định ban hành kèm theo Thông tư số 17/2018/TT-BGDĐT; sửa đổi, bổ sung 24 điều, khoản và bãi bỏ 05 điều, khoản của quy định ban hành kèm theo Thông tư số 18/2018/TT-BGDĐT; sửa đổi, bổ sung 23 điều, khoản và bãi bỏ 04 điều, khoản của quy định ban hành kèm theo Thông tư số 19/2018/TT-BGDĐT; thay thế mẫu Bằng công nhận trường đạt chuẩn quốc gia.

Thông tư có hiệu lực từ ngày 25 tháng 01 năm 2025.

Xem toàn văn: Thông tư số 22/2024/TT-BGDĐT.

4. Thông tư 24/2024/TT-BGDĐT ngày 24/12/2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định Quy chế thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 có một số điểm đáng chú ý như sau:

(1) Thay đổi cấu trúc kỳ thi tốt nghiệp THPT

Số buổi thi giảm: Từ 4 buổi thi với 6 môn (hiện hành) xuống còn 3 buổi thi với 4 môn.

Các môn thi: Toán và Ngữ văn: Môn thi bắt buộc và 02 môn tự chọn: Học sinh tự lựa chọn từ các môn còn lại (bao gồm Ngoại ngữ, Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội, v.v.).

(2) Ngoại ngữ không còn là môn thi bắt buộc, trở thành môn thi tự chọn. 

Không quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ: Các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế (IELTS, TOEFL, v.v.) sẽ không được quy đổi thành điểm 10 trong kỳ thi.

(3) Thay đổi tỷ lệ xét tốt nghiệp

Tỷ lệ giữa kết quả học tập và điểm thi:

50%: Dựa vào kết quả học tập cả 3 năm THPT (tăng từ mức trước đây là 30-40%).

50%: Dựa vào kết quả thi tốt nghiệp.

Tăng trọng số kết quả học tập nhằm khuyến khích học sinh rèn luyện và học đều trong suốt cả 3 năm.

(4) Cải tiến nội dung và phương thức thi: Câu hỏi thi hướng đến kiểm tra năng lực toàn diện: Đề thi được thiết kế để kiểm tra kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế, giảm bớt việc học thuộc lòng. Áp dụng công nghệ số trong tổ chức thi thí điểm thi trên máy tính tại một số địa phương, hướng đến việc áp dụng đại trà từ năm 2030.

Đề thi phân hóa rõ ràng hơn: Đề thi sẽ bao gồm cả các câu hỏi cơ bản và nâng cao, đảm bảo phân hóa tốt giữa học sinh khá, giỏi và trung bình.

(5) Đơn giản hóa quy trình xét tốt nghiệp: Học sinh không phải đăng ký trước các môn tổ hợp. Học sinh chỉ cần chọn 2 môn tự chọn khi làm thủ tục dự thi.

Giảm áp lực thi cử: Với số buổi thi giảm, học sinh có thời gian tập trung hơn vào các môn thi bắt buộc và môn tự chọn.

(6) Bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề đối với tất cả các thí sinh: Theo Quy chế ban hành kèm theo Thông tư 15/2020/TT-BGDĐT, học sinh Giáo dục THPT, học viên GDTX trong diện xếp loại hạnh kiểm, học viên GDTX tham gia học đồng thời chương trình trung cấp kết hợp với chương trình văn hóa theo chương trình GDTX cấp THPT có Giấy chứng nhận nghề, Bằng tốt nghiệp trung cấp do sở GDĐT, các cơ sở giáo dục đào tạo và dạy nghề, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cấp trong thời gian học THPT được cộng điểm khuyến khích căn cứ vào xếp loại gửi trong Giấy chứng nhận nghề, Bằng tốt nghiệp trung cấp. Tuy nhiên, nhằm phù hợp với Chương trình GDPT 2018, đồng thời tạo sự bình đẳng bởi học sinh tốt nghiệp hệ giáo dục chính quy và thường xuyên đều được cấp chung một loại bằng tốt nghiệp, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề đối với tất cả các thí sinh; bỏ cộng điểm chứng chỉ tin học, ngoại ngữ, bằng trung cấp nghề đối với thí sinh Giáo dục thường xuyên.

(6) Tăng cường hỗ trợ học sinh yếu thế

Ưu tiên các đối tượng đặc biệt: Học sinh thuộc vùng sâu, vùng xa, hoặc khuyết tật sẽ được hỗ trợ đặc biệt về điều kiện dự thi và xét tốt nghiệp.

Hỗ trợ học sinh tự học: Tăng cường các tài liệu hướng dẫn học tập và luyện thi trực tuyến.

Thông tư có hiệu lực từ ngày 8 tháng 02 năm 2025.

Xem toàn văn: Thông tư 24/2024/TT-BGDĐT

5. Công điện số 132/CĐ-TTg ngày 30/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ về nâng cao hiệu quả công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông. Thủ tướng yêu cầu tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm, đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục, ứng dụng công nghệ trong quản lý giao thông; siết chặt quản lý phương tiện, người điều khiển, bảo đảm hành lang an toàn giao thông, cải thiện kết cấu hạ tầng giao thông. Công điện chỉ đạo thực hiện đồng bộ các biện pháp nhằm giảm tai nạn, ùn tắc giao thông và bảo đảm trật tự, đặc biệt trong dịp lễ, tết.

Công điện có hiệu lực từ ngày ký.

Xem toàn văn: Công điện số 132/CĐ-TTg

6. Kế hoạch 141/KH-BCĐTKNQ18 ngày 6/12/2024 của Ban chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW về định hướng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ. Theo nội dung kế hoạch, sắp xếp 02 Viện Hàn lâm khoa học và 02 Đại học Quốc gia, bảo đảm hiệu quả, phát huy được nhiệm vụ nghiên cứu, đào tạo.

Kế hoạch có hiệu lực từ ngày 06 tháng 12 năm 2024.

Xem toàn văn: Kế hoạch số 141/KH-BCĐTKNQ18

MỘT SỐ VĂN BẢN QUẢN LÝ VÀ ĐIỀU HÀNH CỦA ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI:

1. Quyết định số 5516/QĐ-ĐHQGHN ngày 29/11/2024 về việc ban hành Hướng dẫn về quy trình, thủ tục thành lập và kiện toàn hội đồng trường của trường đại học thành viên.

2.  Quyết định số 5722/QĐ-ĐHQGHN ngày 10/12/2024 về việc ban hành Quy định về Tổ chức và hoạt động của Câu lạc bộ Thủ lĩnh trẻ Đại học Quốc gia Hà Nội.

3.  Quyết định số 5858/QĐ-ĐHQGHN ngày 16/12/2024 về việc ban hành quy định thẩm quyền quyết định mua sắm tài sản, trang thiết bị, hàng hoá, dịch vụ phục vụ hoạt động các đơn vị tại Đại học Quốc gia Hà Nội./.