Với mục tiêu xây dựng Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN trở thành trường đại học theo định hướng nghiên cứu được xếp hạng ngang tầm với các đại học tiên tiến trong khu vực Châu Á, Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN đặc biệt quan tâm tới việc hình thành và phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh làm nòng cốt cho các hoạt động nghiên cứu khoa học của Trường.
Tính đến nay, Trường Đại học Kinh tế đã có
tổng cộng 12 nhóm nghiên cứu, trong đó có 04 nhóm được công nhận là nhóm nghiên
cứu mạnh cấp ĐHQGHN và 01 nhóm nghiên cứu tiềm năng cấp ĐHQGHN.
Với những nỗ lực và kết quả đạt được trong hoạt động nghiên cứu
khoa học, nhóm nghiên cứu về Hội nhập kinh tế quốc tế là một trong ba nhóm đầu
tiên của trường Đại học Kinh tế được công nhận là nhóm nghiên cứu mạnh cấp
ĐHQGHN theo Quyết định số 2921/QĐ-ĐHQGHN ngày 13 tháng 08 năm 2015. Nhóm nghiên
cứu về Hội nhập kinh tế quốc tế được thành lập từ năm 2013, do PGS. TS. Nguyễn
Hồng Sơn, Phó Trưởng ban Kinh tế trung ương, nguyên Phó Giám đốc ĐHQGHN, nguyên
Hiệu trường trường Đại học Kinh Tế, ĐHQGHN làm trưởng nhóm và PGS. TS. Nguyễn
Anh Thu, Phó Hiệu trưởng trường ĐH Kinh tế, ĐHQGHN làm phó trưởng nhóm cùng với
các thành viên đến từ khoa Kinh tế và Kinh doanh Quốc tế, trường Đại học Kinh Tế,
ĐHQGHN. Các hướng nghiên cứu chính của nhóm bao gồm: (i) Các vấn đề lý luận và
thực tiễn về kinh tế quốc tế; (ii) Hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, tập
trung vào các khía cạnh về thương mại, đầu tư, tài chính, lao động; (iii) Hiệp
định thương mại tự do và các liên kết kinh tế khu vực, toàn cầu, tập trung vào
Cộng đồng kinh tế ASEAN, hội nhập của Việt Nam với EU, hội nhập của Việt Nam
trong CPTPP, hội nhập trong khu vực GMS; và (iv) Các vấn đề nảy sinh trong quá
trình hội nhập như tăng trưởng xanh, tăng trưởng bao hàm, thương mại số, môi
trường, di cư,...
Kể từ khi hình thành, nhóm nghiên cứu đã thực hiện một loạt các hoạt
động nghiên cứu khoa học đa dạng và chất lượng. Cụ thể, các thành viên đã thực
hiện 03 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước, 07 đề tài nghiên cứu cấp
ĐHQGHN và nhiều đề tài nghiên cứu khác. Một số kết quả từ các đề tài nghiên cứu
mà nhóm thực hiện đã được chuyển giao cho các cơ quan hoạch định chính sách như
Bộ Khoa học và Công nghệ, Ban Kinh tế trung ương, Ủy ban quốc gia về Hợp tác
kinh tế quốc tế, Bộ Công thương,... giúp cung cấp các thông tin đầu vào hữu ích
trong quá trình hoạch định các chính sách hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.
Bên cạnh đó, các thành viên của nhóm nghiên cứu cũng là tác giả của nhiều bài
báo được xuất bản trên các tạp chí ISI, Scopus và các tạp chí quốc tế và trong
nước có uy tín khác; đồng thời là chủ biên và tác giả của 12 cuốn sách chuyên
khảo. Nhóm nghiên cứu cũng tích cực tham gia đào tạo về hội nhập kinh tế quốc tế,
tạo điều kiện thuận lợi cho các nghiên cứu sinh, học viên cao học và sinh viên
cùng tham gia vào các hoạt động nghiên cứu khoa học và hoạt động đào tạo đối với
các bậc đào tạo thấp hơn tại trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN.
Bên cạnh các hoạt động đã nêu, không thể không kể đến nỗ lực của
nhóm nghiên cứu mạnh trong việc thúc đẩy kiến tạo và lan tỏa tri thức thông qua
việc tổ chức rất nhiều hội thảo khoa học, đặc biệt là chuỗi hội thảo thường kỳ
về hợp tác và hội nhập kinh tế quốc tế (CIECI). Ý tưởng về CIECI được đưa ra
ngay từ khi nhóm nghiên cứu được thành lập với mục đích tạo ra các diễn đàn
trao đổi thường xuyên, có tính chuyên môn cao giữa các nhà khoa học và chuyên
gia trong và ngoài nước về các vấn đề mới, cập nhật và quan trọng liên quan đến
hội nhập kinh tế quốc tế; từ đó đưa ra các hàm ý chính sách kịp thời, hiệu quả
cho Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng và tình
hình kinh tế thế giới biến động nhanh chóng.
Hai hội thảo quốc tế đầu tiên (CIECI 2013 và CIECI 2014) tập trung
vào chủ đề Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC). Cuối năm 2014, Trường Đại học Kinh Tế,
ĐHQGHN tiếp tục phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương tổ chức hội thảo quốc tế “Hướng đến Cộng đồng Kinh tế ASEAN và một số
gợi ý chính sách đối với Việt Nam”. Đây được coi là hoạt động tiên phong của
cơ quan Chính phủ trong chuỗi các sự kiện truyền thông và chuẩn bị cho việc
hình thành AEC vào cuối năm 2015[1]. Cả
ba hội thảo đều nằm trong khuôn khổ đề tài thuộc Chương trình trọng điểm cấp
Nhà nước KX.01/11-15 “Cộng đồng Kinh tế ASEAN trong bối cảnh mới của thế giới
và sự tham gia của Việt Nam” do PGS. TS. Nguyễn Hồng Sơn chủ trì. Các hội thảo
về Cộng đồng Kinh tế ASEAN do nhóm nghiên cứu tổ chức được đánh giá có tác động
lan tỏa và hiệu ứng tích cực trong nước và quốc tế, góp phần nâng cao nhận thức
về AEC trong xã hội, khởi đầu cho chiến dịch truyền thông về AEC, đặc biệt
trong bối cảnh Cộng đồng Kinh tế ASEAN có hiệu lực vào cuối năm 2015.
Hội thảo CIECI 2013 “Tham gia vào Cộng đồng Kinh tế ASEAN:
Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý cho Việt Nam” được tổ chức tại Hà Nội vào ngày
11/10/2013
Tiếp theo chuỗi hội thảo về hội nhập kinh tế khu vực ASEAN, năm
2015 nhóm nghiên cứu phối hợp với Ban chỉ đạo liên ngành Hội nhập quốc tế về
kinh tế đồng tổ chức hội thảo CIECI 2015 với chủ đề “Hội nhập kinh tế Đông Á và hàm ý cho Việt
Nam”, trong đó tập trung thảo luận về quá trình hội nhập mở rộng giữa khu vực
ASEAN với ba đối tác quan trọng ở khu vực Đông Bắc Á bao gồm Trung Quốc, Hàn Quốc
và Nhật Bản.
Hội thảo CIECI 5 “Hội nhập kinh tế Đông Á và hàm ý cho doanh
nghiệp Việt Nam” được tổ chức tại Hà Nội ngày 22/08/2015
Bên cạnh nội dung về hội nhập kinh tế khu vực ASEAN và khu vực
Đông Á, một nhánh nghiên cứu quan trọng khác mà nhóm nghiên cứu đã triển khai
trong 04 năm trở lại đây là việc phát triển thương mại biên giới nói chung và
nghiên cứu xây dựng và phát triển khu Kinh tế qua biên giới giữa Việt Nam và
các nước láng giềng. Các hội thảo về vấn đề này bao gồm hội thảo CIECI
2016 “Phát triển thương mại biên giới: Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý cho
Việt Nam”, hội thảo CIECI 2017 với chủ đề “Một
số vấn đề lý luận và kinh nghiệm quốc tế trong việc xây dựng, quản lý và phát triển
Khu kinh tế xuyên biên giới”, hội thảo CIECI 2018 với chủ đề “Thuận lợi
hóa thương mại và đầu tư tại các Khu kinh tế qua biên giới”. Hai hội thảo CIECI
2017 và 2018 nằm trong khuôn khổ đề tài cấp Nhà nước “Luận cứ khoa học cho sự
hình thành các khu kinh tế xuyên biên giới ở Việt Nam” (KX.01.09/16-20) do PGS.
TS. Nguyễn Anh Thu chủ trì. Đặc biệt, trong hai hội thảo đều có sự tham gia của
các chuyên gia cao cấp về hợp tác vùng của Ngân hàng Phát triển châu Á với những
chia sẻ về các vấn đề lý thuyết cũng như thực tiễn phát triển các khu hợp tác
kinh tế qua biên giới tại Tiểu vùng sông Mekong. Trong bối cảnh hợp tác kinh tế
giữa các nước láng giềng có chung đường biên giới ngày càng trở thành một phần
quan trọng trong chiến lược hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực, chuỗi hội thảo
do nhóm nghiên cứu của trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN thực hiện đã thu hút được
sự quan tâm lớn từ phía các cơ quan hoạch định chính sách, các chuyên gia, nhà
nghiên cứu cũng như các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Hội thảo “Phát triển thương mại biên giới: Kinh nghiệm quốc tế
và hàm ý cho Việt Nam” được tổ chức tại Hà Nội ngày 27/09/2016.
Hội thảo CIECI 2018 “Thuận lợi hóa thương mại và đầu tư tại
các Khu Kinh tế qua biên giới” được tổ chức tại Hà Nội ngày 05/02/2018
Ngày 18/9/2019, Trường Đại học Kinh
tế - Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Đại học Minnesota, Duluth (Hoa Kỳ), Đại
học Quốc gia Chengchi (Đài Loan) và Trường Đại học Ngoại thương Hà Nội tổ chức
Hội thảo quốc tế "Sự biến đổi của thương mại quốc tế và chuỗi cung ứng
toàn cầu" (“The dynamics of international trade and global supply chains).
Hội thảo năm nay tập trung vào các
vấn đề thương mại quốc tế và chuỗi cung ứng toàn cầu trong bối cảnh chiến tranh
thương mại Mỹ - Trung, siết chặt điều kiện tài chính toàn cầu và sự phát triển
nền kinh số, kinh tế tuần hoàn… Trải qua hơn 3 tháng chuẩn bị, Ban Tổ chức Hội
thảo đã nhận được nhiều bài viết chất lượng tập trung 5 nhóm chủ đề chính: (1)
Bối cảnh kinh tế vĩ mô và tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu và thương mại quốc
tế; (2) Sự biến động của chuỗi cung ứng toàn cầu trong bối cảnh mới, sự tham
gia của ASEAN và Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu; (3) Sự thay đổi của của
thương mại quốc tế trong bối cảnh mới; (4) Hợp tác kinh tế quốc tế giữa các quốc
gia trong khu vực ASEAN và (5) Quản trị doanh nghiệp và vấn đề năng lượng trong
bối cảnh mới.
PGS.TS. Ariuna Taivan - Đại học
Minnesota Duluth, Hoa Kỳ thuyết trình tại hội thảo
PGS.TS Nguyễn Anh Thu - Phó Hiệu
trưởng Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN trình bày tham luận
GS. Robin K. Chou, Đại học Chengchi
(Đài Loan) trình bày tham luận tại hội thảo